عکس محمد سپهر در روزنامه جام جم

گل مامان  داشت یادم می رفت مطلبی را بهتون بگم. یادته با زینب خانوم اومدین استودیوی برنامه سلام کوچولو. فکر کنم تقریبا دوشنبه 25 مهر بود که تو به استودیو اومدی و شعر قورباغه را خوندی. چون مامان   دست به قلم خوبی داره.  از خاطره اون روز یه گزارش نوشت و شنبه همین هفته  سوم دی ماه در روزنامه جام جم چاپ شد. صبح روزنامه را خریدیم و یک نسخه از اون را به تو دادم که به مربی و همکلاسی های مهدت نشون بدی!

متن را در ادامه بخوانید:

از" خردسال" دیروز تا " سلام کوچولو" امروز

گزارشی از یک برنامه چهل ساله در رادیو ایران

گزارش : زهره زمانی

عکس : ابوذر ابراهیم

وقتی به همراه ابوذر ابراهیم (عکاس) وارد استودیو می شویم، شور و شوق خاصی حکفرماست . خيلي از بچه ها همراه با والدین  خود در استودیو حضور دارند. رامین جواد پور (آهنگساز) برایم می گوید : "قرار است ، کودکانی که دوست داشتند از نزدیک در برنامه حضور یابند ، شعر بخوانند ".از پشت اتاقک شیشه ای برای خانم وکیلی که مانند غنچه گلی در کنار پروانه هایش نشسته ، دست تکان می دهم. او هم متقابلا برایمان دست تکان می دهد. فوزیه میر دریک وند (صدا بردار) از خانم وکیلی و بچه ها می خواهد که ضبط را شروع کند:

تیتراژ  برنامه با خوانندگی یک کودک هشت ساله و آهنگسازی کمال طراوتی پخش می شود

با اشاره دریک وند،  وکیلی با آرامش خاصی که در صدایش نهفته است می گوید:" به نام خدا. خدای خوب و بزرگ و مهربون. بعدش هم می گیم: سلام". بچه ها هم در جواب  دسته جمعی سلام می گویند.  سپهر راد فرزامی (گوینده کودک)  روبه وکیلی می گوید: خانم وکیلی ما میهمان داریم. وقتی جواد پور ترانه " میهمانی گلها" را پخش می کند، وکیلی با میهمانان  سلام و احوالپرسی می کند.تقریبا 5 کودک و خردسال روی زمین ، کف استودیو نشسته اندو فاطمه السادات  حمیدی  یکی از گوینده های کودک برنامه کنار آنها نشسته تا به موقع میکروفن را در اختیار بچه ها قرار دهد. بچه ها به ترتیب شعر می خوانند. مبینا آسیایی آیاتی از قرآن را تلاوت می کند تا نوبت سید محمد سپهر ابوترابی می رسدو وکیلی از او می خواهد تاشعرش را بخواند . اوکه بیشتر از 3سال سن ندارد ، با شادی مضاعفی شعر قورباغه را می خواند.پس از پایان شعر  وکیلی با خنده ادامه می دهد:"ما که متوجه نشدیم تو چی خواندی ؟! اما حتما بچه های همسن و سالت متوجه شعر توشدند". وکیلی از سید محمد سپهر می خواهد که صدای قورباغه را در بیارد.  وقتی او قور قور می کند سپهر راد و امیر حسین حمیدی بار دیگر صدای قورباغه را در می آورند تا بچه های توی خونه بیشتر با حیوانات آشنا شوند..

عشق و چهل سال کار برای خردسال !  

در فرصتی که ایجاد می شود عذرا وکیلی سردبیر ، تهیه کننده و گوینده پیشکسوت برنامه "سلام کوچولو"که از سال 52 تهیه کنندگی آن را بر عهده گرفته است برایم می گوید:" قبل از انقلاب برنامه به اسم " خردسالان " پخش می شد ومن با کمک بچه های بزرگترهمچون ژاله صادقیان و مژگان عظیمی  که ادای  صدای بچه های کوچکتر را در می آوردند ، برنامه را شروع کردم. بعد از انقلاب  آرم ، موسیقی و تیتراژ برنامه را عوض کردم. همچنین  برای جذب مخاطب روبه کارهای موزیکال آوردیم که رضا عمرانی کارگردانی و کمال طراوتی آهنگسازی کار را برعهده گرفتند".".

از وکیلی می پرسم مگر این برنامه چه ویژگی هایی داشت که شمارا ترغیب به تهیه و اجرای آن کرد در جوابم می گوید:" وقتی از من خواستند بین برنامه خردسالان و کودکان یک کدام را انتخاب کنم ، برنامه خردسالان را انتخاب کردم ، چرا که در دنیای آنها راحت هستم. یک دنیای ساده و صمیمی ، دنیایی که اگر اشتباه می کنند ، خودشان از اشتباهشان حرف می زنند و اگر کارشان را هم خوب انجام بدهند ، ذوق می کنند. بچه ها به من انرژی می دهند و این مسئله من را ترغیب کرد تا برنامه " سلام کوچولو" را بپذیرم

-        وقتي اؤ او مي پرسم در برنامه سلام کوچولو چقدر به مقتضیات بچه های امروزی توجه می کنید آیا خردسال قصه های شما همان خردسال 37 سال پیش است یا اینکه با بازی های کامپیوتری و پلی استیشن آشنایی دارد؟ او ادامه می دهد:" هر سال برنامه ریزی خاصی برای برنامه داریم. چون بچه های امروزی طالب بازی های کامپیوتری هستند، فیلم های تخیلی می بینند دوست دارند که مثل  مرد عنکبوتی از در و دیوار بالا بروند ما هم حال و هوای بچه ها را درک می کنیم. به طور مثال در استودیو مجری ای داشتیم که مثل مرد عنکبوتی به در و دیوار می چسبید و فضای قصه را عوض کردیم.".

وقتی از ضرورت برنامه های کودک در رادیو می پرسم وکیلی  خاطر نشان می کند :"اگر باورداشته باشیم کودکان ما آینده سازان  این مملکت هستند هر چقدر به آنها توجه بشود در آینده این نهال کوچک ، درخت تناوری  خواهد شد من از مسئولین رادیو  استدعا دارم که یک ارتباط و نشستی صمیمانه  نزدیک با نهادهایی همچون آموزش و پرورش ،وسازمان بهزیستی   داشته باشند. تبادل نظر بین این نهادهاباعث ارتقای برنامه ها ، آگاهی دانش آموزان ، کودکان و خانواده ها خواهد شد

سلام کوچولو و سرمایه گذاری ارزشمند رسانه !

ابراهیم صابری نژاد مدیر گروه ایران و خانواده رادیو ایران که از نزدیک بر روند تولید برنامه "سلام کوچولو " نظارت دارد ، برایم می گوید:" برنامه سازی برای گروه سنی کودک از حساسیت و ظرافت بسیار بالایی برخوردار است . توجه بـه این حساسیت و ظرافت بویژه وقتی مجموعه ظرفیت ها و امکاناتی که یک برنامه ساز رادیویی می تواند بکار گیرد را به خاطر می آوریم، اهمیت بیشتری می یابد .

در واقع یک برنامـه ساز رادیویی نمی تواند از جاذبه های تصویری اعم از عکس ، نقاشی ، کاریکاتور ، انیمیشن و فیلم استفاده کند .

او ادامه می دهد:" با این همه رادیو و برنامه رادیویی هم قابلیت های فراوانی دارد که یک برنامه ساز آگاه ، خلاق و هنرمند می تواند با بهره گیری از آنها خردسال ، کودک و نوجوان را با اشتیاق فراوان با خود همراه کند . کما اینکه با وجود پدید آمدن انواع فناوری های نوین در عصری که به نام" عصر ارتباطات "  از آن یاد می شود باز هم قصه های مادر بزرگ برای کودکان ما ، جذابیت فراوان دارد .

برنامـه جذاب و شنیدنی " سلام کوچـولـو " با اجرا و تهیة هنرمندانه عـذرا وکیلی سال های سال است که تقدیم خردسالان و کودکان این مرز و  بوم می شود . شناخت خوب خانم وکیلی از مخاطبان برنامه به حدی است که کودکان همراه با بزرگتر های خانواده "سلام کوچولو" را می شنوند . این واقعیت در بعضی مناسبت ها مثل روز جهانی کودک که برنامه به صورت زنده تقدیم شنوندگان شده است به اثبات رسیده است ".

صابری نژاد تصریح می کند:"در این برنامه ها موارد تلفنی بسیار جذابی با صدای کوچولوها ، پدرها و مادر ها و حتی پدر بزرگها و مادر بزرگها پخش شده که گویای همراهی تمامی اعضاء خانواده با این برنامه بوده است .

جذابیت های شنیداری و محتوایی این برنامه فراوانند : از تعامل مطلوب خانم وکیلی با بچه ها ، تا شیرین زبانی و حاضر جوابی خردسالان حاضر در استودیو که در واقع آنها هم بخشی از اجرای برنامه را به عهده دارند و همینطور ترانه های مناسبی که شاعر ، آهنگساز ، نوازنده و خواننده که همگی از عوامل برنامه هستند تقدیم شنوندگان این برنامه می شود .

جالب است بدانیم که بسیاری از هنرمندان صاحب نامی که اکنون در حوزه های صدا و سیما و سینما خالق آثار گرانبهایی هستند روزی و روزگاری مجری خردسال برنامه " سلام کوچولو " بوده اند .

در گروه ایران و خانواده رادیو ایران برنامه ریزی مناسبی در جهت حمایت ، تقویت و روزآمدی این برنامة پرطرفدار می شود و خوشبختانه مدیران ارشد سازمان صدا و سیما نیز به سرمایه گذاری ارزشمند رسانه ای برای خردسالان و کودک و نوجوان تأکید دارند.

نوشتن ، ساده اما سخت !

شهربانو اورنگیان که از سال 70 تا امروز نویسنده ثابت برنامه سلام کوچولو بوده و هست  برایم می گوید:" معمولا بعداز  اینکه  سوژه مناسبی که هم برگیرنده  نکته آموزشی  هست و هم برای کودکان مفید باشد را انتخاب کرده ؛ برای آن فضا سازی می کنم بدین صورت که همزمان یک قصه ریتمیک ، و شعر که حالت سرود داشته باشد   را می سرائم. همچنین سوال و جواب بچه ها با گوینده ها به صورت ریتمیک یا معمولی است.  دکلمه ، معما و بازی مناسب با همان موضوع از دیگر قسمت هایی است که در برنامه  رعایت می شود.

اورنگیان دبیر آموزش و پرورش ، کسی  که در حال  حاضر هفت جلد کتابش با موضوعات کودک در عرصه بازار است و 13 جلد زیر چاپ دارد در خصوص نویسندگی برای کودک می گوید:"  معمولا وقتی نویسندگی برای کار  کودک مطرح می شود،  خیلی ها فکر می کنند نوشتن آن ساده است.  ولی چون دایره واژگانی کودک محدود است  و نمی توان از واژه های متفاوت استفاده کرد بنابراین نوشتن برای آنها شاید سخت تر از نوشتن برای دیگر رده های سنی باشد".

این نویسنده با سابقه تصریح می کند:" همیشه و در هر زمان  مشغول پیدا کردن سوژه های مفید برای کودکان هستم،  چه موقع آشپزی باشد یا استراحت! وقتی که فکر کردن را شروع می کنم حداقل یک تا یک ساعت و نیم وقت می گذارم تا هفت الی ده صفحه مطلب در خصوص برنامه بنویسم.".

وقتی از اورنگیان در خصوص حس و حالش از نوشتن برای خردسال   می پرسم  او می گوید: " از نوشتن برای کودکان لذت می برم چون کودکان موجوداتی هستند که هیچ گناهی ازشان   سر نمی زند آنها پاکترین آدمهای روی زمین هستند

ارمغان استودیو ، شادی و خاطره!

بیرون از استودیو ی برنامه ، در سالنی که استودیوهای دیگر در آن واقع است  ،  مادران علی پنجه ای،  فاطمه السادات وسید  امیر حسین  حمیدی و سپهرراد فرزامی که همراه بچه هایشان به رادیو آمده اند،   منتظر هستند  تا برنامه تمام شود،  فرصت را غنیمت می شمارم و با مادران هم کلام می شوم.

مادر علی پنجه ای با ذوق و شوق خاصی از آمدن علی به رادیو می گوید:" تقریبا  علی دو ساله و نیمش بود، که برای شیمی درمانی در بیمارستان بستری شد ، برای اینکه ذهنش را مشغول کنم تا کمتر به بیماری اش فکر کند ،  برایش یک رادیو خریدم تا برنامه ها  را گوش کند.  دادن رادیو  همان و آشنا شدن علی با " سلام کوچولو "همان !  مرتب این برنامه را گوش می کرد تا اینکه متوجه شدم ، می توانم او را به عنوان میهمان به برنامه ببرم. تقریبا از چهار سالگی علی همکاری اش را با برنامه شروع کرد".

رباب دل آرایی فرد ادامه می دهد:" با وجودی که علی نابیناست اما به مدرسه عادی می رود و جزئ شاگرد ممتاز به شمار می رود  تا جایی که در حال حاضر ده جزئ قرآن را حفظ است .  او در این مدت توانسته  مقام های  منتخب گویندگان  رادیو در سال 85 ، منتخب خوانندگان جشنواره ترنم وحدت و حضور در پکن با  برنامه "دنیای  شادی" را از آن خود کند. خواندن تیتراژبرنامه های  شبکه قرآن و شبکه دو، خوانندگی دو اثر" عطر یاس" برای حضرت زهرا (سلام الله علیه ) و" غنچه انتظار" برای امام زمان (عج الله فرجه الشریف) و شعری برای مادر   از دیگر فعالیت های اوست". .

وقتی از فاطمه السادات حمیدی که برای خوردن آب از استودیو بیرون آمده است ، نظرش را در مورد رادیو می پرسم با خنده می گوید:" برنامه را خیلی دوست دارم.  استودیوی ما پر از شادی و خاطره است. آنگاه با خوشحالی مضاعفی ادامه می دهد:" امیر حسین برادرم نیز با من در استودیو هست و ما سعی می کنیم نکته هایی که خانم وکیلی می گویند را یاد بگیریم".

این کودک ده ساله برایم می گوید:"  گاهی وقت هاکه بچه  های کوچکتر نمی توانند جملاتی که زیاد است را تکرار کنند آن را بیان می کنم".

مادر فاطمه السادات می گوید:"فاطمه را از پنج سالگی و امیر حسین را وقتی دو سالش بود، به رادیو آوردم. آن زمان چون امیر حسین کوچکترین عضو برنامه بود ، خانم وکیلی اورا روی پاهایش می نشاند

از مادر سپهر راد فرزامی می پرسم بچه شما هم به عنوان میهمان وارد برنامه شد؟در جوابم با خنده می گوید: نه در نمایشگاه رسانه های دیجیتالی بودیم که خانم وکیلی به بچه ها سی دی هدیه می دادند که متوجه شدم سپهر راد خودش را به سن رسانده و میکروفن را از دست علی پنجه ای گرفته و مشغول صحبت کردن است. بعد از اجرا خانم وکیلی منو صدا کردندو از من شماره تماس گرفتند. بعد از یک هفته ایشان با  من تماس گرفتند و بعد از تست،  سپهرراد فعالیت خودرا با برنامه شروع کرد".

وقتی از بهاره قاسمی می پرسم چقدر برای پسرش وقت می گذارد که اینطور فی البداهه صحبت می کند برایم می گوید:"  من کار خاصی انجام نداده ام. ولی انصافا همسرم خیلی برای ایشان وقت گذاشته و می گذارد تا جایی که سپهرراد انتظار دارد که همه چیز را بپرسد و جوابش را کامل و بدون کم و کاست بشنود.  الان موقع خواب با هم کتاب رمان می خوانیم بدین صورت که یک خط ایشان می خواندو خط بعدی را من . او با تمامی اسباب بازی هایش حرف می زند واز آنها گفتگو می گیرد . به تازگی پیانو می زندو کاریکاتور می کشدحتی داستان می نویسد".

قاسمی تصریح می کند تا جایی که پسرم دوست داشته باشد در رادیو فعالیت کند اورا حمایت می کنم".

آموزش مسائل مذهبی به کودکان در قالب شعر!

رامین جواد پور خواننده و آهنگساز "سلام کوچولو"  که در حال حاضر دستیار تهیه  خانم وکیلی است ، برایم می گوید:" از چهار سالگی وارد رادیو شدم و از همان سال به عنوان مجری خردسال با این برنامه همکاری ام را شروع کردم".

وقتی از او می پرسم چطور با این برنامه آشنا شده به پیگیری های مادرش اشاره می کند و می گوید:" از دوسالگی به مهدمی رفتم و اولین برنامه ام  که خواندن سوره توحید بود را روی سن اجرا کردم . مادرم وقتی متوجه استعداد من شد ، آموزش شعرهای کوتاه را شروع کرد . او پابه پای من حرکت می کردو خیلی علاقه داشت که من در رادیو فعالیت کنم. به عنوان میهمان وارد برنامه سلام کوچولو شدم و وقتی شعر " علی ای همای رحمت " را برای خانم وکیلی خواندم ایشان گفتند چه شعر سنگینی را یاد گرفتی و من دوباره شعر دیگری را خواندم.ایشان جویای احوالات من شدند که چطور این شعرها را حفظ می کنم و از مادرم خواستند که هفته آینده نیز برای ضبط برنامه حضور پیدا کنم. از آن به بعد وارد برنامه شدم. عادت کرده بودم که روی پای خانم وکیلی بنشینم و موضوع داستان ها را اعلام کنم.  به طور مثال می گفتم:" این قسمت پروانه" .وقتی سواد هم یاد گرفتم غیر از اجرا ،خوانندگی بخش کودک را انجام دادم. وقتی خانم وکیلی تشخیص دادند که دیگر از صدای من به عنوان مجری خردسال نمی توانند استفاده کنند و با توجه به اینکه بچه هایی که بزرگ  می شدند از برنامه خارج می شدند ، از من خواستند که در برنامه بمانم و من هم با کمال میل قبول کردم و کم کم وارد کارهای آهنگسازی برنامه شدم و کارهای خوانندگی بزرگسال برنامه را انجام دادم.".

او  به بخش آموزشی برنامه اشاره می کند و می گوید:" این بخش بایستی با صدای بزرگسال اجراشود . آموزش مطالبی همچون کوهای ایران که متن آن ریتمیک و به صورت شعر است و بچه هابعد از شنیدن این بخش ، یاد می گیرند که به  پرسش های خانم وکیلی جواب دهند. "

جواد پور که سابقه 20 سال همکاری را با "سلام کوچولو " دارد ادامه می د هد:" خرسندم از اینکه در این مدت با آدم کاربلدی همچون خانم وکیلی همکاری کردم چون تجربیات زیادی را آموختم . یادم هست یکبار موقع ضبط برنامه چون دراستودیو بازیگوشی می کردم ، ایشان خیلی جدی منو از استودیو بیرون کردند . همان روز تصمیم گرفتم  که کار را جدی بگیرم . اگر برخورد شفاف آن روز ایشان با من نبود شاید کار هنری من هم به پایان رسیده بود.

او از کار کردن در تیم  خانم وکیلی لذت می برد و می گوید: ایشان صمیمی و مهربان هستند و برای بچه های داخل استودیو نه فقط نقش یک مجری بلکه مادر هستند".

جواد پو ر ضمن اشاره  به ریتم  برنامه ادامه می دهد:" وقتی برنامه ریتم داشته باشد ، بچه ها مشتاق به شنیدن می شوند و همه برنامه را گوش می دهند .معتقدم  خانم وکیلی هم با استفاده از این شیوه مسائل دینی و مذهبی را به بچه ها آموزش می دهد."

 روزنامه جام جم - قاب کوچک- شنبه سوم دی 1390